"Τιμιωτέρες"
κατ' ήχον-ΠΕΤΡΟΥ ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΟΥ
Χρήσιμα στοιχεία
περί την μελοποίηση:
Ο
Διδάσκαλος Πέτρος μελοποίησε δύο σειρές "Τιμιωτέρες" κατ' ήχον.Μία
εις σύντομον και μία εις αργόν ειρμολογικόν μέλος.
Οι
μελοποιήσεις του τόσο στις σύντομες,όσο και κυρίως στις αργές, δεν είναι
μελισματικά επιτηδευμένες ή καλοφωνικές, αλλά κινούνται αυστηρά μέσα στα
πλαίσια των κανόνων μελοποιϊας ειρμολογικών
μελών και μελοποιήθηκαν γιά να ψάλλονται στην συγκεκριμένη ώρα και γιά τον
συγκεκριμένο λόγο.
Ο αναπλ.Καθηγητής
του Παν/πιστημίου Αθηνών και Πρωτοψάλτης κ. Αχιλ. Χαλδαιάκης σημειώνει γιά τις
αργές Τιμιωτέρες:
<< Οι
συγκεκριμένες Τιμιωτέρες του Πέτρου βαίνουν σαφώς κατά τον αργό ειρμολογικό
δρόμο της μελοποιίας, τον ίδιο που γνωρίζουμε από το αντίστοιχο έργο του, στο
αργό Ειρμολόγιο (θέσεις από το οποίο -όπως εύκολα διαπιστώνει κάποιος ψάλλοντάς
τες- ανακυκλώνονται και στο μέλος αυτών των Τιμιωτέρων). Μη ξεχνάμε, άλλωστε,
το αυτονόητο, ότι δηλαδή η "Τιμιωτέρα" είναι ειρμός της 9ης ωδής του
τριώδιου κανόνα Κοσμά του μοναχού της Μεγάλης Παρασκευής.>>.
Σύντομες
τιμιωτέρες,ο Πέτρος μελοποίησε συνολικά εννέα.Ανά μία εις τους οκτώ ήχους συν
μία εις τον πλ.του δ' εκ του [γα].Αργές
μελοποίησε συνολικά δέκα.Εννέα όπως στις σύντομες και επί πλέον μία σε ήχο Δ'
λέγετο.Μάλιστα η συγκεκριμένη παρουσιάζει μία ιδιαιτερότητα.Οι κλασικές
εκδόσεις την έχουν στο τέλος όλων των άλλων και στην 4τομη μουσική Πανδέκτη αναφέρεται
πως βρέθηκε στην "παπαδική Ιωάννου Πρωτοψάλτη".Ρωτήσαμε γιά περισσότερα στοιχεία αλλά και κατά πόσον
σχετίζεται με τον 4φωνο βαρύ τον ίδιο αναπλ.Καθηγητή κ.Χαλδαιάκη και μας
απάντησε:
<< Η μελική μεταχείριση της
2ης σε λέγετο ήχο μελοποιημένης Τιμιωτέρας είναι απότι φαίνεται μια πιο έντεχνη
και επιτηδευμένη (πέρα από τις πιο αναλελυμένες γραμμές της π.χ όπως το
ενδόφωνο που χρησιμοποιεί..) συνθετική δοκιμή του Πέτρου, που παραπέμπει μάλλον
στο μακάμ σεγκιάχ (στον ίδιο δρόμο υπήρχε η τάση εκείνη την εποχή αλλά και
προγενέστερα να μεταχειρίζονται μέλη του λεγέτου οί συνθέτες, χαρακτηρίζοντάς
τα μάλιστα μερικοί τουρκιστί ως σεγκιάχ). Τώρα, επειδή εμμένει στην τετραφωνία
(καθώς χρησμοποιεί το πεντάχορδο Βου-Ζω) μπορεί να θυμίζει και την αντίστοιχη συγγενή μεταχείριση
του βαρέος (άλλωστε αμφότεροι οι ήχοι ανήκουν στο ίδιο ηχητικό γένος
χρησιμοποιώντας ίδια διαστηματα) η ιδέα όμως εδώ του συνθέτη δεν νομίζω να
εμφορείται από κίνηση και συμπεριφορά βαρέος, καθώς μάλλον επιχειρεί ένα
περαιτέρω "μουσικό σχολιασμό" πάνω στις δυνατότητες του
λέγετου>>.
Τις σύντομες "Τιμιωτέρες",αναρτήσαμε ηχητικά
παλαιότερα σε ερμηνεία του Πρωτοψάλτου κ.Γιάννου Νικολάου.
Σήμερα αναρτούμε τις αργές.Τις ερμηνεύουν
φίλοι και μέλη της χορωδίας του ΟΦΕΛΠ.Επιλέξαμε άλλες να ψαλλούν χορωδιακά, άλλες
να απαγγέλει τον στίχο ο μονοφωνάρης και να ψάλλει το μέλος η χορωδία και άλλες
να ψαλλούν εξ ολοκλήρου μονωδιακά.
Ολους τούς
στίχους ανά ήχο, μελοποίησε πάντα μέσα στο πνεύμα και είδος της μελοποιϊας του
αργού ειρμολογίου Πέτρου, ο κ.Ζαγκανάς Δημήτριος.
Αρχική
μας πρόθεση ήταν να αναρτούμε ανά ήχο και μία "Τιμιωτέρα". Επιλέξαμε
τελικά να τις αναρτήσουμε όλες μαζί ως ένα ενιαίο μέλος,παρά τις διαφορές
τονικότητας καί ήχου.Και αυτό γιά λόγους ομοιομορφίας ύφους και χρονικής
αγωγής,αλλά και επειδή η άμεση αλλά ομαλή εναλλαγή ήχων στην ίδια ή σε άλλη
τονικότητα, ωφελεί την επισήμανση των διαφορών
τους και μάλλον "βγαίνει" ένα χρήσιμο και όμορφο-κατά την γνώμη μας-συνολικό
άκουσμα.
Στις μονοφωνίες ακούγονται κατα σειράν να
ψάλλουν οι:
Τζανάκος Παναγιώτης, Ζαγκανάς Δημήτριος και Θεοδώρου Ευάγγελος.
Καλή ακρόαση.
ΟΦΕΛΠ
Εξαιτετικά!
ΑπάντησηΔιαγραφή